วัฒนธรรม ประเพณี

วัฒนธรรม ประเพณีของจังหวัดระยอง

งานวันสุนทรภู่ จังหวัดระยอง

                จัดเป็นประจำทุกปี ในวันที่ 26 มิถุนายนของทุกปี ณ บริเวณอนุสาวรีย์สุนทรภู่ ตำบลกร่ำ อำเภอแกลง มีการจัดพิธีสักการะ บวงสรวงดวงวิญญาณ และทำบุญอุทิศส่วนกุศลแด่ท่านสุนทรภู่ เพื่อรำลึกและสดุดีสุนทรภู่รัตนกวีของไทย และเป็นการเผยแพร่เกียรติยศ ผลงานอันเป็นอมตะของท่าน พร้อมกับส่งเสริมให้ประชาชนได้เข้าใจ ซาบซึ้งในบทกวี และแสดงออกในผลงานตามรูปแบบของท่านสุนทรภู่ โดยภายในงานจะมีกิจกรรมหลากหลาย ได้แก่ การจัดนิทรรศการผลงานของสุนทรภู่ การแสดงละครในวรรณกรรมของสุนทรภู่ การแข่งขันอ่านทำนองเสนาะ และพาเรดตัวละครในวรรณคดี การจำหน่ายสินค้า ผลิตภัณฑ์ราคาถูกของภาคตะวันออก การแสดงแสงเสียงและมหรสพ การประกวดแข่งขันทางวิชาการสำหรับเยาวชนและประชาชน เช่น การแข่งขันอ่านทำนองเสนาะ เป็นต้น การแสดงศิลปวัฒนธรรมจาก 4 จังหวัดภาคตะวันออก รวมถึงการประกวดต่างๆ มากมาย เช่น การประกวดผีเสื้อสมุทร สินสมุทร สุดสาคร เป็นต้น

งานเทศกาลผลไม้ ของดีเมืองระยอง

                   ในงานมีขบวนแห่รถประดับผลไม้ การประกวดผลไม้ การประกวดธิดาชาวสวน การจำหน่ายผลไม้ และผลิตภัณฑ์อาหารทะเล ตลอดจนการแสดงนิทรรศการด้านการเกษตร จัดในช่วงฤดูผลไม้ประมาณเดือนพฤษภาคมของทุกปี เป็นเวลา 1 สัปดาห์ ที่ตลาดผลไม้เพื่อการเกษตรตะพงอ.เมืองระยอง

                  วันที่สำคัญที่สุดใน งานเทศกาลผลไม้ ของดีเมืองระยอง ก็คือวันเปิดงาน จะมีขบวนแห่รถประดับผลไม้จากสวนศรีเมืองมายังตลาด ประกวดธิดาชาวสวนที่สวนศรีเมือง ช่วงบ่ายเป็นพิธีเปิด มีการมอบรางวัลขบวนรถประดับผลไม้ ทั้งประเภทสวยงามและความคิดสร้างสรรค์ มอบรางวัลให้ธิดาชาวสวนหลังจากนั้นจะมีการแข่งขันรับประทานผลไม้ ส่วนวันอื่น ๆ ก็มีเฉพาะการออกร้านจำหน่ายผลิตผลทางการเกษตร โดยเฉพาะผลไม้ต่างๆ

ประเพณีทำบุญกลางทุ่ง

                จัดขึ้นในช่วงเดือน มกราคม - กุมภาพันธ์ (ช่วงเดือนสาม หลังเก็บเกี่ยวข้าวในนาแล้ว) ในอำเภอแกลง และอำเภอบ้านค่าย ประเพณีทำบุญกลางทุ่งมีสองอย่างคือ ทำบุญขอฝน และทำบุญข้าวใหม่หรือทำบุญข้าวหลาม การทำบุญข้าวใหม่นั้นทำเพื่อรับขวัญข้าวใหม่ ที่เก็บเกี่ยวเสร็จ ถือเป็นงานมงคลประจำหมู่บ้านและเป็นการสร้างขวัญ กำลังใจให้แก่ชาวนาอีกด้วย

               กิจกรรมที่น่าสนใจ ในวันงานชาวบ้านจะนิมนต์พระมาสวดมนต์ที่ปะรำพิธีกลางทุ่งนา เรียกว่า สวดมนต์เย็น พอรุ่งเช้าจะร่วมกันทำบุญตักบาตร แล้วกลับบ้านไปเผาข้าวหลามเพื่อเตรียมไว้มาทำบุญในวันรุ่งขึ้นพร้อมด้วย อาหารคาวหวานต่างๆ ซึ่งชาวบ้านมีความเชื่อว่าเป็นการทำบุญสะเดาะเคราะห์ โดยนำข้าวปลาอาหาร ขนม และย้ำใส่ในกาบหมาก โดยสมมติว่าเป็นเรือ หลังจากพระฉันภัตตาหารและสวดมนต์แล้ว ก็นำกากหมากออกไปทิ้งไว้ข้างทาง เพื่อให้ผีไม่มีญาติได้กินกัน กิจกรรมตอนกลางคืนจะมีมหรสพต่างๆ เช่น ลิเก ภาพยนตร์ วงดนตรี เป็นต้น

  งานภูมิบุรี ศรีระยอง

                  จัดขึ้นในช่วงเดือนธันวาคม ณ ถนนยมจินดา เมืองเก่าระยอง อำเภอเมือง จังหวัดระยอง งาน “ภูมิบุรี ศรีระยอง″ ขึ้นเป็นประจำปีทุกปี เป็นงานวัฒนธรรมผสมผสานกับการเล่าขานเมืองเก่า พบถนนผสมผสานแห่งเรื่องราวจากรุ่นสู่รุ่น โดยงานภูมิบุรี ศรีระยองนี้ จัดขึ้นเพื่อเป็นการส่งเสริมและอนุรักษ์วัฒนธรรม ประเพณีและวัฒนธรรมอันดีงามของเมืองระยองให้คงอยู่สืบไป และเป็นงานประเพณีของระยองอีกงานหนึ่งที่ได้รับการตอบรับอย่างดีตลอดมาโดยผู้ที่มาเที่ยวชมงานภูมิบุรี ศรีระยองนี้ จะได้พบกับกิจกรรม ความบันเทิง และการแสดงต่างๆ มากมาย รวมไปถึงการออกร้านต่างๆ มากมาย ได้แก่ การแสดงนาฏศิลป์จากหน่วยงานต่างๆ อาทิเช่น การแสดงดนตรีไทย, ดนตรีไทยประยุกต์, วงอังกะลุง, ระบำนารีศรีระยอง, การแสดงชุด มนต์เสน่ห์ทะเลตะวันออก, การแสดงชุดทวยเทพสถิตย์สถาพร (รอยอีสาน นรีมาลากัส โขนจับนาง ศรีชัยสิงห์สี่ภาค) และการแสดงหนังใหญ่วัดบ้านดอน, การแสดงศิลปะ หัตถกรรม ของนักเรียนจากโรงเรียนต่างๆ ในจังหวัดระยอง, การสาธิตทำอาหารพื้นเมืองระยองและขนมไทย, การออกร้านอาหารพื้นเมืองของเมืองระยองมากกว่า 80 ร้าน, การจัดนิทรรศการภาพเก่าของชุมชนบนถนนยมจินดา, การแต่งกายย้อนยุค บ่งบอกเอกลักษณ์ของไทยอันสวยงาม, การประกวดร้องเพลงไทยลูกทุ่งและลูกกรุง และพบศิลปินนักร้องลูกทุ่งชื่อดัง จิ้งหรีดขาว วงศ์เทวัญ

งานทอดผ้าป่ากลางน้ำ

                 จัดขึ้นในช่วงเทศกาลลอยกระทงของทุกปี เป็นงานประเพณี ของชาวบ้านปากน้ำประแสร์ อ.แกลง งานทำบุญทอดผ้าป่ากลางน้ำ เป็นงานประเพณี งานบุญ รื่นเริงใหญ่ประจำปีของชาวบ้านปากน้ำประแสร์ จังหวัดระยอง มานานกว่า 100 ปี ชุมชนปากน้ำประแสร์เป็นชุมชนการประมงขนาดใหญ่ ประชากรจำนวนมาก การจัดงานบุญจึงนิมนต์พระสงฆ์มาประกอบพิธีในเรือนกลางน้ำ และให้ชาวบ้านจากชุมชนต่างๆ นั่งเรือมาทอดผ้าป่าร่วมกัน ซึ่งประเพณีการทอดผ้าป่าของชาวบ้านปากน้ำประแส จะต่างจากการทอดผ้าป่าในท้องถิ่นอื่น เนื่องจากชาวบ้านอาศัยอยู่ริมแม่น้ำจะนำกองผ้าป่ามาทอดกลางน้ำ โดยชาวบ้านจะจัดแต่งเรือผ้าป่าอย่างสวยงาม แล้วนำไปลอยกลางแม่น้ำ พอตกเย็นก็นิมนต์พระประมาณ 4-5 รูป ไปชักพุ่มผ้าป่า ส่วนกองผ้าป่าส่วนใหญ่ที่ชาวบ้านนำมาถวายพระมักตั้งอยู่บนบกแล้ว

งานห่มผ้าพระเจดีย์กลางน้ำ

                    งานห่มผ้าพระเจดีย์กลางน้ำ เป็นงานประเพณีจัดขึ้นเป็นประจำทุกปี ในช่วงวันเพ็ญเดือน 12 ณ วัดปากน้ำ อำเภอเมือง จังหวัดระยองโดยทางจังหวัดระยองถือว่า พระเจดีย์กลางน้ำนั้นเป็นสัญลักษณ์ของจังหวัดระยอง และเป็นสิ่งที่ชาวระยองเคารพนับถือ โดยรวบรวมงานลอยกระทงไว้ด้วย ทั้งนี้ชาวระยองเชื่อกันว่าการห่มผ้าพระเจดีย์จะได้บุญกุศลอย่างมาก และจัดงานเพียงปีละครั้งเท่านั้น ชาวบ้านในแต่ละอำเภอจะรวมเงินกันซื้อผ้าห่ม โดยผ้าที่จะนำมาห่มพระเจดีย์ต้องเป็นผ้าสีแดง มีความยาว 6 เมตร ใช้คน 2 คนปีนขึ้นไปห่มส่วนบนของเจดีย์ ซึ่งงานประเพณีนี้ถือว่าเป็นการทำบุญร่วมกัน บางปีมีการห่มผ้าพระเจดีย์ซ้อนทับกันหลายผืนเลยทีเดียว แต่ก่อนชาวบ้านจะพายเรือมาทอดกฐินเป็นขบวนยาวเต็มแม่น้ำระยอง เริ่มจากวัดปากน้ำไปถึงพระเจดีย์กลางน้ำ แล้วนำผ้าแดงไปห่มพระเจดีย์ แต่ปัจจุบันน้ำตื้นเขิน เดินทางไม่สะดวก จึงเปลี่ยนเป็นริ้วขบวนรถที่ตกแต่งอย่างสวยงามแทน นอกจากจะมีการห่มผ้าห่มผ้าเจดีย์กลางน้ำแล้ว ยังจะมีกิจกรรมต่างๆ อีกมากมาย อาทิเช่น การแข่งขันเรือยาว การลอยกระทง และมีการแสดงมหรสพพื้นบ้านประเภทต่างๆ